آشکارسازی تغییرات پوششی و کاربری اراضی با رویکرد به مجموعه‎های فازی (مطالعه‎ی موردی: شهر گرگان)

نویسندگان

جعفر میرکتولی

علی حسینی

حسین رضایی نیا

عبدالحمید نشاط

چکیده

توسعه‎ی‎ ارتباطات جهانی در ابعاد مختلف و گسترش شهرها، شرایطی را به‎وجود آورده است که انسان خواسته یا ناخواسته، پا را از چارچوب مجاز بهره‎برداری ضابطه مند از محیط زیست فراتر گذاشته است که سبب افزایش روند تغییرات غیراصولی در کاربری زمین شده است. در تخریب زمین های کشاورزی اطراف شهرها و روستاهای مجاور، عوامل خارجی، مانند تصمیمات سیاسی، تغییر در استانداردهای زندگی و فن‎آوری، آثار نیروهای بازار و فشار توسعه‎ی شهر، بسیار مؤثّر است و آثار عمیق و پُرشتابی در نابودی زمین‎های کشاورزی بر جای می‎گذارد. در این پژوهش برآنیم تا به تأثیر گسترش افقی شهر گرگان بر تغییر کاربری کشاورزی و جنگلی، پیش‎بینی روند تغییرات و تعیین مناطق جنگلی و کشاورزی مهم، از نظر خطر تبدیل به شهر بپردازیم. برای پی‎بردن به‎شدّت و میزان تغییرات کاربری در محدوده‎ی شهر گرگان تصاویر liss iii سال 2007 ماهواره، irs-1d و tm سال 1991 ماهواره‎ لندست منطقه، مورد استفاده قرار گرفت. نقشه‎ی‎ تغییرات کاربری و پوشش منطقه با استفاده از نرم‎افزارهای erdas و envi به‎عنوان نرم‎افزار های پردازش تصاویر ماهواره و arc gis به‎عنوان نرم‎افزارهای سامانه‎ی‎ اطلاعات جغرافیایی تهیّه شد. با استفاده از الگوریتم های مناسب از لحاظ هندسی و رادیومتریک، بازنگری‎های لازم انجام شد. برای تجزیه و تحلیل تغییرات کاربری از ترکیب روش های تفریق تصاویر، همچنین تقسیم تصاویر و تحلیل مؤلّفه‎های اصلی با استفاده از رویکرد فازی، احتمال تبدیل کاربری ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته‎های حاصل از پژوهش نشان داد که مناطق جنوبی شهر گرگان، از نظر میزان تغییر کاربری در رده‎ی اوّل بوده و در رده های بعدی، بیشترین تغییرات مربوط به زمین‎های هموار و دشت شهر گرگان در شمال و شمال‎شرق است و به‎کارگیری امور حفاظتی برای کنترل تبدیل اراضی مرغوب کشاورزی و چشم‎اندازهای زیبای جنگلی ناهارخوران به شهر در این مناطق، اهمّیّت بیشتری دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تغییرات جمعیتی و اثرگذاری آن بر تغییرات کاربری اراضی (مطالعه موردی: شهر گرگان)

امروزه رشد و گسترش فیزیکی شهر و تخریب بی‌رویه اراضی کشاورزی یکی از مشکلات تمدن بشری به ویژه در کشورهای در حال توسعه به شمار می‌رود. اگرچه توسعه فیزیکی شهرها به جهت ماهیت، فرآیندی پویا و گریزناپذیر است اما رشد شتابان، بی‌ضابطه و ناهمگون فیزیک شهر، ضرورت برنامه‌ریزی صحیح برای حفظ منابع با ارزش زمین و اقتصاد مولد جامعه را آشکار می‌سازد. این نوشتار سعی دارد ارتباط بین تغییرات جمعیت را با تغییرات کا...

متن کامل

آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی و پوشش گیاهی در شهر یاسوج با استفاده از سنجش از دور

تصاویر چند طیفی سنجش از راه دور برای به‌دست آوردن درک بهتری از محیط زمین بسیار کارآمد می‌باشد؛ بنابراین باتوجهبه دگرگونی‌های گسترده درکاربریاراضیوپوششگیاهی،استفاده ازفناوریسنجشازدور به یکابزارمهمدر بررسی وپایشتغییراتبدل شده است. این پژوهش با هدف ارزیابی تغییرات کاربری و درصد پوشش گیاهی در شهر و نواحی پیرامون یاسوج انجام گرفت. بدین جهت با استفاده از تصاویر سنجندهTM ماهواره LANDSATبه تاریخ: 21 و ...

متن کامل

آشکارسازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل CA-Markov مطالعه موردی: محور کلان شهر تهران - دماوند

مدل سازی تغییرات کاربری اراضی، ابزاری ضروری برای تجزیه و تحلیل‌های محیط زیستی، برنامه‌ریزی  و مدیریت محسوب می‌گردد. در حال حاضر آشکار سازی و مدلسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصویر ماهواره‌ای ابزاری سودمند برای درک تغییرات زیست محیطی در رابطه ب...

متن کامل

آشکارسازی تغییرات کاربری / پوشش اراضی شهر گنبد کاووس با استفاده از سنجش از دور

توجه به توسعه فیزیکی شهری پایدار، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه‌ی شهری، حاکی از اهمیت این موضوع در تقویت جبهه‌های فرهنگی، اجتماعی و کالبدی شهر می‌باشد. تغییرات پوشش سرزمین و توسعه شهرها سبب تخریب زیستگاه‌ه...

متن کامل

آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهر ساری با استفاده از سنجش از دور

رشد روزافزون جمعیت و در پی آن گسترش افقی شهرها منجر به تغییرات کاربری اراضی به‌ویژه در استان مازندران شده که افزایش قیمت زمین و تخریب اکوسیستم‌های شهری را در پی داشته است. تبدیل اراضی باغی و شالیزاری به مسکونی که در طی چند دهه گذشته رشد فزاینده‌ای را در مازندران نشان می‌دهد می‌تواند از عوامل مهم در تشدید سیلاب شهری باشد. بطوری که در اثر تخریب پوشش گیاهی پیامدهایی نظیر سیلابهای شهری را شاهدیم. ع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-6296

دوره 44(79، بهار 1391)

شماره 1 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023